9 januari 2022, leestijd 3 minuten
Het Surinaamse parlement, De Nationale Assemblée, wordt gekozen op basis van een districtenstelsel. Het totaal aantal zetels van De Nationale Assemblée is 51. Lang geleden is bepaald hoeveel zetels aan elk district worden toegekend. De dunbevolkte districten in het binnenland werden daarbij relatief bevoordeeld ten opzichte van de dichtbevolkte stadsdistricten. Na de vaststelling van het aantal zetels per district is het aantal inwoners van Suriname sterk gegroeid. Deze groei deed zich vooral voor in de stadsdistricten en minder in het binnenland. Hierdoor is de verhouding tussen het aantal inwoners van een district en het aantal zetels in het parlement scheefgegroeid. De grafieken hierna geven daar een beeld van, aan de hand van de uitslag van de verkiezingen van mei 2020.
Uit grafiek 1 blijkt dat de verhouding tussen het aantal inwoners van een district en het aantal zetels in het parlement is scheefgegroeid (gemakshalve afgeleid van het aantal in mei 2020 uitgebrachte stemmen). De grootste verschillen betreffen het stadsdistrict Wanica, waar zich de grootste bevolkingstoename heeft voorgedaan, en het zeer dunbevolkte district Coronie, met slechts enkele duizenden inwoners. Een zetel van het district Wanica vertegenwoordigt ruim 10.000 uitgebrachte stemmen en een zetel van het district Coronie ruim 800. Met andere woorden: de stem van iemand uit Coronie weegt even zwaar als die van 12 personen uit Wanica. Vandaar dat sommige politieke partijen tijdens de verkiezingscampagne erg hun best deden om stemmen te winnen in Coronie.
Het aantal zetels per district staat niet meer in redelijke verhouding tot het aantal inwoners. Uit grafiek 2 blijkt het aantal zetels dat thans aan een district wordt toegekend en hoeveel zetels zouden kunnen worden toegekend op basis van het aantal inwoners (gemakshalve ook afgeleid van het aantal in mei 2020 uitgebrachte stemmen). Paramaribo zou dan niet 17 maar 21 zetels hebben, en Wanica niet 7 maar 13. Deze zetels gaan in mindering op het aantal zetels van de districten in het binnenland. Coronie heeft zelfs te weinig inwoners voor een zetel en zou beide zetels kwijtraken.
De populariteit van de politieke partijen verschilt per district en is, evenals de bevolkingssamenstelling per district, in bepaalde mate etnisch gekleurd. Uit grafiek 3 blijkt dat de scheve verhouding van het aantal zetels en het aantal inwoners per district, van grote invloed is op de verkiezingsuitslag. De NDP zou bij evenredige vertegenwoordiging geen 16 zetels hebben maar 12, de ABOP geen 8 maar 5. Andere politieke partijen zouden voordeel hebben van evenredige vertegenwoordiging. De NPS zou geen 3 zetels hebben, maar 6, de PL geen 2 maar 4 en de HVB niet 0 maar 2. Het verschil tussen het districtenstelsel en evenredige vertegenwoordiging zou niet van invloed zijn geweest op het aantal zetels van de VHP en de BEP.
Het districtenstelsel met de daarbij behorende vaste zetelverdeling leidt tot een zeer onevenredige vertegenwoordiging van de bevolking en de politieke partijen in het parlement. De dunbevolkte districten in het binnenland zijn sterk oververtegenwoordigd en de dichtbevolkte stadsdistricten zijn sterk ondervertegenwoordigd. De NDP en de ABOP hebben nu tezamen 24 zetels en zouden bij evenredige vertegenwoordiging tezamen 7 zetels minder hebben, namelijk 17. De NPS en de PL zouden tweemaal zoveel zetels hebben, de HVB niet 0 maar 2.
Gepubliceerd in De West