Lazard aangesteld als adviseur
21 oktober 2020, leestijd 4 minuten
De Republiek Suriname heeft een grote staatsschuld. De vorige regering heeft onder meer via Oppenheimer twee obligatieleningen geplaatst: in 2016 een lening van 550 miljoen USD tegen 9,25% rente die in 2026 moet worden afgelost en in 2019 een lening van 125 miljoen USD tegen 9,875% rente die in 2023 moet worden afgelost. De inkomsten van het land zijn onvoldoende om rente en aflossing te betalen. Om te voorkomen dat de huidige regering daarvoor opnieuw geld moet lenen, is besloten om de schulden te herstructureren. Dat betekent dat met de schuldeisers wordt gesproken over aanpassing van de voorwaarden om de lasten voor Suriname dragelijker te maken. Aanpassing van de voorwaarden kan betreffen latere aflossing of lagere rente dan contractueel was vastgelegd, gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de schuld of een combinatie hiervan.
De schuldeisers maken zich zorgen. Latere aflossing met behoud van rente is niet of nauwelijks een nadeel voor hen maar een lagere rente of gehele of gedeeltelijke kwijtschelding wel. Dat Suriname verzoekt om herstructurering van de schuld kan geen verrassing zijn voor de schuldeisers, gelet op de lage kredietwaardigheid van het land. De herstructurering is uiteindelijk het resultaat van stevig onderhandelen. De wijze waarop dat gebeurt hangt af van de financiering. Wanneer de Staat Suriname een lening heeft afgesloten bij een bank dan kan de regering daarover met de directie van de bank overleggen. Bij de obligatieleningen, die zijn geplaats bij een groot aantal beleggers, is dat minder eenvoudig. Daar zal de regering moeten overleggen met partijen die deze beleggers vertegenwoordigen, in de hoop en verwachting dat deze in grote meerderheid zullen instemmen met een ook voor hen acceptabele aanpassing van de voorwaarden. Gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de schuld heeft als nadeel dat Suriname lang op het strafbankje van de internationale kapitaalmarkt komt te zitten.
De staatsschuld moet na herstructurering passen in de begrotingen van de overheid. Dat wil zeggen dat rente en aflossing kunnen worden voldaan uit de netto inkomsten van het land. Er moet zelfs geld overblijven om de staatschuld af te bouwen en terug te brengen tot acceptabele omvang. De schuldeisers zullen daarom niet slechts lijdelijk toekijken en instemmen met voor hen nadelige aanpassing van de voorwaarden maar ook vereisen dat de overheid de financiën beter op orde maakt, meer inkomsten genereert en minder uitgeeft. Het IMF heeft zich in 2016 niet populair gemaakt in Suriname door strenge eisen te stellen waar de regering uiteindelijk niet aan voldeed. Daarom onderbrak het IMF de ondersteuning. Suriname ontkomt er dit keer niet aan om in te stemmen met een streng hervormingsprogramma. De opbrengsten uit belastingen moeten omhoog. De uitgaven moeten omlaag, onder meer door sanering van het overheidsapparaat, privatisering van een aantal parastatale bedrijven en afschaffing van subsidies aan nutsbedrijven.
Het was een helse klus om in kaart te brengen welke schulden de overheid heeft. Naast de officiële geregistreerde staatschuld was sprake van achterstallige betalingen op de ministeries en onbekende schulden die niet waren aangemeld bij het Bureau voor de Staatsschuld. De onderhandelingen met de schuldeisers vragen specifieke kennis en vaardigheden, die niet aanwezig mogen worden verondersteld bij de regering en de ministeries. Daarom roept de regering de hulp in van een adviesorganisatie. Deze wordt gevraagd te assisteren bij de herstructurering van de leningen, de onderhandelingen met het IMF en de Wereldbank over financiële steun en het zoeken naar nieuw kapitaal voor investeringen en werkgelegenheid. Voorlopig kan Suriname nog niet van het financiële infuus af. Op lange termijn moet Suriname een verantwoord beroep op de kapitaalmarkt kunnen doen. De inzet van een adviesorganisatie kost geld maar dat kan een noodzakelijke en verantwoorde investering zijn.
De regering heeft Lazard ingeschakeld als adviseur. Deze onderneming, die aan de beurs van New York is genoteerd, is naast financieel adviseur actief als vermogensbeheerder. De onderneming heeft volgens haar website thans vestigingen in 40 steden in 25 landen wereldwijd. Lazard heeft een goede reputatie bij de herstructurering van staatsschulden, ook in de regio, maar niet bij de schuldeisers die daarbij stevig worden aangepakt. Lazard zou door de regering zijn geselecteerd uit een groep van zeven vergelijkbare ondernemingen. In Suriname maakt men zich zorgen over de kosten van Lazard. Deze zijn niet bekend gemaakt door de regering. Dergelijke adviseurs kunnen vergoedingen voor hun diensten op verschillende wijzen in rekening brengen. Men kan een vast bedrag afspreken voor een bepaalde dienst. De werkzaamheden kunnen ook worden gefactureerd op basis van de uurtarieven van de adviseurs. Bij het succesvol arrangeren van een lening kan een promillage van de hoofdsom als vergoeding worden overeengekomen. Combinaties hiervan zijn mogelijk. Hoe de structuur van de vergoeding ook is, het zal om een flink prijskaartje gaan.
Er is in de media met enig wantrouwen gereageerd op de aanstelling van Lazard. Dat komt waarschijnlijk omdat men slechte herinneringen heeft aan de corruptie en het cliëntelisme van de vorige regering en Lazard niet kent. Er is evenwel geen concrete aanleiding om te twijfelen aan de goede gronden voor de selectie van Lazard, hoewel de regering zich daar niet over uitlaat. Doet Suriname er goed aan om met een gerenommeerde partij als Lazard in zee te gaan? Ik meen van wel. De regering kan de expertise van een professionele en ervaren dienstverlener goed gebruiken in de onderhandelingen met de geldschieters. Dat moet leiden tot een meer dragelijke schuldenlast die op lange termijn houdbaar is. Lazard als onafhankelijke adviseur kan de regering de noodzakelijke ondersteuning geven bij het doorvoeren van ingrijpende maatregelen om de overheidsfinanciën op orde te brengen. De regering mag zich niet achter Lazard, het IMF en de Wereldbank verschuilen, maar zij kunnen wel helpen bij het overtuigen van het Surinaamse volk dat de maatregelen noodzakelijk zijn. De grootste verdienste is wanneer Lazard ertoe bijdraagt dat Suriname op de internationale kapitaalmarkt niet langer een pariastatus heeft maar weer een gerespecteerde speler wordt. Dat zal een grote inspanning vragen.
Gepubliceerd in Dagblad Suriname